Özgür Gürbüz – Analiz / 28 Nisan 2006
İskenderun'da batan atık dolu gemi, Dilovası'nda Türkiye ortalamasını üçe katlayan kanser vakaları ve Tuzla'da bulunan variller, 11 yıldır bekleyen Çevre Kanunu'nu Meclis gündemine getirdi. İlk bölümü salı günü yasalaşan kanun hayata geçtiğinde, Tuzla benzeri bir olayda 3 milyon YTL'ye kadar ceza kesilebilecek. Bazı suçlar hapis cezasıyla bile cezalandırılabilecek. 2004 yılında Çevre Kanunu'na muhalefet ettikleri gerekçesiyle Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından kesilen cezaların toplamının 6 milyon 305 bin YTL olduğu göz önüne alındığında bu yasanın caydırıcı olmayacağını söylemek zor. Ama bu yasa Türkiye'nin atık sorununa kökten bir çözüm getirecek mi, bu tartışılır.
Cezaların yükseltilmesi, "açgözlü sanayicilerin" gözlerini korkutacak ama fabrikalarından çıkacak atık sayısını azaltmayacak. Burada iki çözüm yolu var. Ya, daha az atık üreteceksiniz ve çıkan atık miktarını arıtım-geri dönüşümle azaltacaksınız ya da bertarafı için uygun teknolojilere sahip olacaksınız, ki bunun yanıtının İZAYDAŞ olup olmadığı da ayrı bir tartışma konusu. Bu yasa, Türkiye'nin kalıcı ve kesin çizgilerle belirlenmiş bir atık politikası olmadıkça sanayici ile resmi makamları birbirine düşürme tehlikesine sahip. Nitekim, Sektörel Dernekler Federasyonu yaptığı açıklamada bu yatırımların rekabet güçlerini azaltacağını öne sürerek yasanın kendilerine danışılmadan çıkarıldığını söylüyor. Çevre kuruluşlarından ve CHP'den de itirazlar var. Temel sorun gidilecek yönün belirgin olmaması. Türkiye'nin çıkan tüm atıklarıyla baş edecek atık işleme geri dönüşüm kapasitesi yok. O zaman amaç daha az atık çıkarmak olmalı. Örneğin, yasayla beraber kullan-at teknolojisinden depozitolu cam şişe ve teneke kutulara geçiş gibi az atık çıkarmaya yönelik önlemler alınsa daha tutarlı bir politika izlenmiş olurdu. Atığını verecek yer bulamayan kuruluşa ceza kesmekle bu iş çözülecek mi; göreceğiz. Ayrıca bu cezaları kesebilecek bir alışkanlık ya da yetkin kadro olduğu da tartışılır. 2004 yılında Ardahan, Aksaray, Amasya, Artvin, Batman, Bayburt, Bingöl, Bitlis, Erzincan, Giresun, Gümüşhane, Hakkâri, Karabük, Kars, Kastamonu, Niğde ve Van'a hiç ceza kesilmemiş örneğin. Sizce bu illerde hiç çevre suçu işlenmedi mi?
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder